wsie w jednej i tej samej krainie geograficzno-historycznej . Kiedy� nazwy nadawano nie pojedynczym osadom ale ca�ym du�ym i rozleg�ym okolicom. Tak by�o r�wnie� w przypadku Krasnod�b�w. Legenda , kt�ra przetrwa�a pr�b� czasu nie rozmija si� z prawd� historyczn�. Opowiada ona o bogatym rycerzu , kt�ry w chwili gdy �mier� zajrza�a mu w oczy wezwa� do siebie syn�w dziel�c pomi�dzy nich sw�j olbrzymi maj�tek (ponad 1000 ha). Ka�dy z nich, to jest Spytek, Rafa� i Kosma oraz czwarty nie�lubny, kt�rego imienia opowie�� nie podaje dostali jednakow� cz�� d�br. Synowie osiedlaj�c si� na swoim dali pocz�tek wsiom zwanym obecnie Krasnod�by, ale zr�nicowanych na osady tzw. Sypytki , Kasmy , Rafa�y i Bachorza. Przy trzech pierwszych sprawa nie jest skomplikowana bowiem s� to imiona. Ostatnia to nic innego jak zdeformowana lub mo�e upi�kszona nazwa od s�owa bachor, bowiem w ten spos�b rodze�stwo okaza�o pogard� i zazdro�� dla ponad planowego dziedzica. Takie podzia�y jak podany nie by�y niczym szczeg�lnym np. Sikory przesz�y podobn� histori� co uwydatni�o si� w ich nazwach: Piotrowi�ta, Paw�owi�ta itp. - daj�c do zrozumienia, �e pochodz� od imion w�a�cicieli. Opowie�� o powstaniu Krasnod�b�w przechowa�a si� w mojej rodzinie dzi�ki nie�yj�cemu od wielu lat dziadkowi, kt�ry przekaza� j� swoim dzieciom. Jak widzimy pami�� zbiorowa potrafi przetrwa� pr�b� czasu i wyj�� z niej zwyci�sko, ale jest to mo�liwe tylko wtedy gdy nosicielami jej s� ludzie emocjonalnie zwi�zani z ziemi� rodzinn�.
�ladami osadnictwa rycerskiego na Podlasiu i nie tylko s� miejscowo�ci, lub ich cz�ci zwane W�sami. Tak� nazw� nadawano niegdy� rycerzom polskim w zwi�zku z tym, �e golili oni brody przeszkadzaj�ce w noszeniu he�mu bojowego pozostawiaj�c jedynie w�sy, b�d�ce zarazem ozdob�. W ten spos�b powsta�y wsie o tej charakterystycznej nazwie. Na przyk�ad cze�� Bielan tak w�a�nie jest nazwana. (Bielany - W�sy) Bielany s� dobrym przyk�adem na zamieszkiwanie obok siebie Polak�w i Rusin�w, bowiem inne jego cz�ci zwane s� Jaros�awami czy Borysami. Na Podlasiu zamieszkiwa�a te� szlachta ruska nazywana bojarami (miejscowo�� Bojary). Na okre�lenie narodowo�ci przyjmowano i dodawano do nazwy g��wnej przymiotniki Lacki-Polski; Ruski np. Kos�w Lacki, Stok Ruski. Podzia�y utrwalone w nazwach bywa�y i klasowe. St�d bra�y si� okre�lenia np. Buczyn Szlachecki, Chruszczewka W�o�cia�ska, �ubin Ko�cielny czy Sawice- Dw�r . Aby okre�li� starsze�stwo osad stosowano przymiotniki Nowy, Stary np. Nowa Wie�, Stara Kornica; wielko�� np. Paczuski Du�e i Ma�e lub poprzez zdrobnienie: B�onie - B�oniczko. Istnia� r�wnie� podzia� odnosz�cy si� do usytuowania wsi b�d� jej po�o�enia. W ten spos�b miejscowo�ci po�o�one wy�ej zyskiwa�a miano G�rnej np. Wojew�dki G�rne, a druga Dolnej - Tr�bice Dolne.
Nie spos�b dokona� pe�nej prezentacji wszystkich rodzaj�w, kategorii i historii dotycz�cej powstawania nazw pisz�c artyku� ograniczony liczb� stron . Temat ten wydaje si� by� niewyczerpany, gdy� nadal s� osady, kt�rych nazwa stanowi zagadk� dla badaczy. Poruszyli�my w przedstawionym materiale tylko czubek g�ry, prezentuj�c og�lny zarys problemu. Dokonali�my tego w celu zach�cenia wszystkich tych, dla kt�rych nie obca jest ziemia podlaska aby spojrzeli na ni� inaczej ni� dotychczas. Zastanowili si� nad cisn�cymi si� niekiedy do g�owy pytaniami i spr�bowali sami poszuka� na nie odpowiedzi . Te za� znajd� si� zazwyczaj tu�, tu� i czekaj� cierpliwie, aby kto� sta� si� ich odkrywc�.

D.K

Strona: | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |