Najcenniejszym zabytkiem Liwu jest gotycki zamek, a w�a�ciwie jego fragment(wie�a bramna, fragment mur�w) zbudowany w XIV/XV. �redniowieczny, kasztela�ski gr�d obronny ksi���t mazowieckich. Tutaj go�ci� kr�l Stefan Batory. Zniszczony przez Szwed�w w 1703r. W ruinach w 1782r. Zbudowano murowany dw�r barokowy dla T. Grabianki. Obecnie mie�ci si� tam Muzeum Zbrojowni z bogatymi zbiorami militari�w i sarmackich portret�w. Z zamkiem liwskim zwi�zanych jest wiele ciekawych legend. Jedna z nich g�osi, �e w pag�rkach jarnickich �pi� polscy rycerze oczekuj�cy kr�la szwedzkiego, kt�ry ma powr�ci� po sw�j kapelusz zgubiony podczas bitwy. Wstan� oni w�wczas i rozpocznie si� taki b�j, �e w pobliskim W�growie szyby z okien lecie� b�d�, a Liwcem zamiast wody krew pop�ynie. Najpi�kniejsza jest jednak legenda o "��tej damie", b��dz�cej nocami po zamkowych salach. By�a ona �on� jednego z dostojnik�w liwskich, kt�ry skaza� j� na kar� �mierci za rzekom� zdrad�, gdy� trzy pier�cienie podarowane �onie przez niego, zgin�y w tajemniczych okoliczno�ciach. Osadzona w baszcie Ludwika rozpacza�a g�o�no. Us�ysza� to s�dzia przechodz�cy obok, rzuci� do baszty ceg�� i powiedzia�, �e je�li jest niewinna powinna w ci�gu nocy palcem przewierci� ceg�� na wylot. Poniewa� nie spe�ni�a tego warunku rankiem zosta�a �ci�ta na dziedzi�cu zamku. Po jej �mierci jeden ze s�ug przyni�s� pier�cienie, o�wiadczaj�c, �e znalaz� je w gnie�dzie sroki. Zrozpaczony m�� rzuci� si� z wie�y basztowej, "��ta dama" chodzi za� nocami po zamkowych salach i ka�d� spotkan� osob� przekonuje o swojej niewinno�ci.

Z histori� i kultur� ziemi siedleckiej nierozerwalnie zwi�zane s� obiekty sakralne, w tym miejsca kultu maryjnego. Przyk�adem takiej �wi�tyni jest ko�ci� w Mokobodach. Powinien go zobaczy� ka�dy, kto jest ciekawy jak mia�a wygl�da� �wi�tynia Opatrzno�ci, kt�r� planowano wybudowa� w Warszawie jako votum za uchwalenie Konstytucji 3 Maja. Sprowadzony do Mokob�d w 1793r. przez �wczesnego w�a�ciciela wsi-Jana Onufrego Ossoli�skiego, zwyci�zca konkursu kr�lewskiego na t� szczeg�ln� �wi�tyni�-Jakub Kubicki, opracowa� opieraj�c si� na projektach konkursowych i zmniejszaj�c skal� pierwotnego przedsi�wzi�cia model tutejszego ko�cio�a i rozpocz�� jego budow� trwaj�c� z przerwami 25 lat. Klasycystyczna budowla jest jednym z pi�kniejszych obiekt�w sakralnych reprezentuj�cych ten styl w Polsce. �wi�tynia zyska�a s�aw� sanktuarium za spraw� XVII-wiecznego Obrazu Matki Boskiej Budzieszy�skiej. Kult wi��e si� z le��c� obok Mokob�d miejscowo�ci� Budzieszyn, owian� legend� o cudownym ocaleniu polskich woj�w przed zdradzieckim napadem Ja�wing�w. �pi�cych m��w obudzi� mia� nag�y blask bij�cy od obrazu z wizerunkiem Matki Boskiej z Dzieci�tkiem-tego samego, na kt�ry spojrze� mo�na dzi� w mokobodzkim ko�ciele. Budzieszyn przyci�ga za� do dnia dzisiejszego , s�aw� bij�cego tam �r�de�ka pielgrzym�w szukaj�cych nadziei na odzyskanie zdrowia.

W�gr�w Dominuj�cym zabytkiem miasta jest gotycko-barokowy ko�ci� farny, zamykaj�cy wsch. stron� rynku. Wzniesiony w latach 1703-1706, zapewne wg projektu Tylmana z Gameren, przez Karola Ceroniego na gruzach dawnego ko�cio�a gotyckiego, z kt�rego zachowano przypory i boczne wie�yczki. Bogate i r�norodne jest wn�trze ko�cio�a. Zdobi� je beczkowe sklepienia z lunetami, wysokie pilastry toska�skie, pi�kne stiuki oraz szczeg�lnie cenna polichromia Micha�a Anio�a Palloniego z lat 1707-1708. M. A. Palloni przyby� do Polski ok. 1674r. Jego malowid�a zdobi� m.in. ko�cio�y w Lowiczu i w Wilnie oraz pa�ac w Wilanowie. Od 1705 r. przebywa� w W�growie, gdzie zapewne zmar� mi�dzy 1709 a 1713 r. Dla przypomnienia podaj�, �e polichromia jest to wielobarwne malowid�o na �cianach, stropach, sklepieniach budowli. Pilaster to p�aski filar przy�cienny( z baz� i g�owic�) pe�ni�cy funkcj� kostrukcyjn� (wzmocnienie �ciany) oraz dekoracyjn�. Stiuk-masa wykonana z zaprawy gipsowej, wapiennej lub gipsowo-wapiennej z r�nymi dodatkami jedno lub wielobarwna, czasem z�ocona, u�ywana do ok�adzin, detali arch. i sztukaterii. To tyle w ramach wyja�nie�. W �wi�tyni jest 9 malowide� Palloniego zast�puj�cych o�tarze. Osobliwo�ci� ko�ci�a jest "lustro Twardowskiego"(w zakrystii), wykonane ze stopu miedzi, bizmutu i antymonu. Obraz widoczny z lustra tylko na odleg�o�� 6 m. Zwierciad�o umieszczone jest w XVIII-wiecznej ramie z �aci�skim napisem "w tym zwierciadle Twardowski pokazywa� czarnoksi�skie sztuczki, ale godzi� je z czci� bosk�". Jedna z legend g�osi, �e przy jego pomocy Twadowski wywo�a� kr�lowi Zygmuntowi Augustowi ducha jego zmar�ej �ony Barbary Radziwi��wny. Wed�ug innej Napoleon Bonaparte ujrza� tu swoj� przysz�o��: odwr�t spod Moskwy i w�asn� �mier�.

A.Ko�odziejczyk