Nad Liwcem II
Dolina rzeki Liwiec jest jak gdyby stworzona po to, aby mo�na by�o j� podzieli�. Byliby�my nie sprawiedliwi, gdyby�my si� ograniczyli, tylko i wy��cznie do wychwalania okolic W�growa, Liwu czy te� Starej Wsi, kt�re to przedstawili�my w numerze 7 "Naszego Przewodnika". Na p�noc od tych teren�w istnieje r�wnie� wiele arcyciekawych miejsc, w og�le nie wspomnianych w cz�ci pierwszej cyklu krajoznawczo-turystycznego, nosz�cego tytu� wsp�lny "Nad Liwcem". Aby uzupe�ni� wiadomo�ci dotycz�ce tej specyficznej krainy, b�d�cej cz�ci� Wielkiego Podlasia wyruszymy tym razem ze Starej Wsi pod��aj�c z biegiem rzeki, ku uj�ciu. W odr�nieniu od poprzedniej ekspedycji zamiast jednego weekendu proponujemy pa�stwu przeznaczy� na ni� przynajmniej trzy dni, gdy� w�a�nie tyle potrzeba, by zobaczy� to co poni�ej, w telegraficznym skr�cie przeka�emy. W tej okolicy opr�cz wspania�ej przyrody, cz�sto jeszcze dziewiczej, spo�r�d zabytk�w dominuj� pa�ace i dwory.
Naszym punktem wyj�cia b�dzie miejscowo�� Paplin, gdzie znajduje si� przepi�kny drewniany dw�r. Wybudowano go w pierwszej po�owie XVIII wieku, przebudowuj�c w 1877 roku pod nadzorem architekta W�adys�awa Mierzanowskiego. Ca�o�� utrzymana w stylu barokowym. Jedyna za� rzecz, kt�ra nie jest z drewna w tej budowli, to murowany portyk, zwi�czo- ny falistym szczytem, na kt�rym widnieje herb dawnych w�a�cicieli. Parterowemu dworowi nadaje szczeg�lny urok du�y spadzisty dach. Sto lat temu na dziedziniec wje�d�a�o si� przez wie�� bramn�, ta jednak uleg�a spaleniu podczas po�aru w roku 1914. Wok� ro�nie ciekawy przyrodniczo park, ze szpalerami wi�z�w, d�bami, stawami i grobl�. Maj�tek od 1838 roku nale�a� do rodziny Cieleckich. Obecnie trwa gruntowna odbudowa tego zabytkowego kompleksu przez prywatnych w�a�cicieli.
Kolejn� osad� na naszym szlaku jest �och�w. Podobno swoj� nazw� zawdzi�cza �ochniom-tj. le�nym bor�wkom, st�d pierwotna nazwa �o- chowiec . Nic w takim wyja�nieniu dziwnego, bowiem ca�� okolic� , po obu stronach Liwca porasta resztka prastarej puszczy. Charakterystycznym elementem drzewostanu s� tu sosny z domieszk� d�bu. Kompleks le�ny wchodz�cy w sk�ad Nadbu�a�skiego Parku Krajobrazowego zwany jest Lasami �ochowskimi, dawniej za� Puszcz� Kamienieck�. Stanowi on wymarzone miejsce odpoczynku i relaksu po��czonego z korzystaniem z bogatych dar�w przyrody w postaci obficie wyst�puj�cych tu grzyb�w i jag�d. Podobnie jak w Paplinie r�wnie� i w �ochowie istnieje dw�r. Co prawda du�o m�odszy od swego s�siada, bowiem powsta� w drugiej po�owie XIX wieku jednak po�o�ony w malowniczym parku robi pozytywne wra�enie. S� to oczywi�cie resztki wspania�ego parku krajobrazowego i pa�ac wykonany wed�ug projektu Boles�awa Podczaszy�skiego, w kt�rym od roku 1944 rezydowali Kornatowscy. Zdewastowany przez Armi� Czerwon� nigdy ju� nie wr�ci� do dawnej �wietno�ci. Do innych nielicznych zabytk�w nale�y wybudowana w 1866 roku stacja kolejowa, kt�r� jako unikat w skali regionu nale�a�oby r�wnie� zobaczy�.
Ib w�a�nie tu, we wrze�niu 1939 roku rozegra� si� dramatyczny epizod wojny obronnej. Stoj�cy na stacji polski poci�g pancerny o felernym numerze 13, a wydzielony do os�ony odwrotu Armii Modlin pomimo pot�nego uzbrojenia okaza� si� prze�ytkiem minionej epoki. Dos�ownie w ci�gu jednego dnia nie-mieckie samoloty zamieni�y go w bezu�yteczn� kup� z�omu.
Zanim zatrzymamy si� na odpoczynek zajrzyjmy jeszcze do odda-lonej kilka kilometr�w wsi Baczki. Okolice ta jest prawdziw� kopalni� legend i ka�dy jej zak�tek ma swoj�. Na przyk�ad wa�y zwane przez miejscowych "G�rami Niedzielnymi" wed�ug tradycji usypa� mieli noszon� w he�mach ziemi� polscy rycerze. Nazwa za� miejsca "Tropielin" wzi�a si� od tragicznego w skutkach, oczywi�cie dla naje�d�c�w zdarzenia. W owym bagnie poton�� mieli pokarani przez moce nadprzyrodzone, za dokonane na ludzko�ci gwa�ty i grabie�e szwedzcy rajtarzy. Zesp� dworski w Baczkach otoczony jest wielkimi lipami i sk�ada si� z drewnianego dworu oraz murowanego lamusa powsta�ego w XVIII stuleciu. O dach nad g�ow� i schronienie przez zapadaj�cymi ciemno�ciami nie musimy si� zbytnio martwi�. W pobli�u znajduje si� baza turystyczna, usytuowana nad Liwcem i posiadaj�ca miejsca noclegowe. Jest to miejscowo�� Urle. Jednak lepiej nie psu� powsta�ego pomi�dzy nami, a przyrod� kruchego porozumienia i zabra� ze sob� namiot. Budz�ce nas o �wicie promienie s�oneczne przegoni� resztki snu i zach�c� do dalszej podr�y. Nie zwlekajmy wi�c ze �niadaniem, bowiem czekaj� na nas kolejne atrakcje.