Media i �wiat...

Wszystko w Internecie, je�eli czego� nie ma to znaczy nie istnieje. Wyj�tkowa �atwo�� si�gania po informacje, mo�liwo�� korespondencji itd. Wolno�� czytania i m�wienia nie jest r�wnoznaczna z wolno�ci� narod�w czy grup spo�ecznych, to przede wszystkim zale�y od uwik�a� polityczno-ekonomicznych, co niestety te� wp�ywa na media, kt�re bardzo cz�sto s�u�� do manipulacji lud�mi. "Matnia XXI wieku" ma wymiar czasu b�d�cego pochodn� unicestwienia sensu wielu idei, zosta�a egzystencja, kt�ra nie potrzebuje wielkiej duchowo�ci, takiej co wychodzi�a poza czas i bi�a si� o wolno��. Nie to jest �adne co �adne, tylko to co nazywamy, ale �adne?

Wystarczy co� napisa�, nagra� rozmow�, upowszechni�, a �wiat ma tym �y�. Cel sensacji przebija si� przez wi�kszo�� materia��w prasowych i telewizyjnych. Czym jest sensacja, czy to zwyk�y przerost znaczenia wypowiedzi, zdarzenia, nie tylko, to manipulacja odbiorcami. Na studiach dziennikarskich prowadzi si� warsztaty w kierunku ciekawego uj�cia tematu, studenci definiuj� to jako uj�cie sensacyjne. Gdyby nie by�o element�w psychomanipulacyjnych, nawet ciekawy materia� m�g�by by� niezauwa�ony przez czytelnik�w, dlatego bardzo cz�sto autorzy posuwaj� si� do psychomanipulacji, aby ich materia� przebija� si� przez tkz. ogl�dalno��, czy nak�ad gazety. Gdy sam bior� za pi�ro to ju� chyba tylko po to, �eby walczy� z tym powszechnym i negatywnym zjawiskiem, bo do��czy� do manipulator�w to �adna sztuka, wykaza� w tym miejscu up�r i napisa� wiersz nawet u�omny, ale daleki od jakiej� s�usznej interpretacji, a potem us�ysze� jak�� cz�stk� g��bokiej my�li powsta�ej u czytelnika to jest pi�kno, na kt�rym mi zale�y. W pewnym miejscu bez wi�kszej wiary napisa�em, �e poezja b�dzie szczeg�lnym czynnikiem w geopolityce XXI wieku, a nawet kierowa�em si� przekor�, cho� ju� jako autor- poeta stwierdza�em wcze�niej, �e nigdy nic nie wiadomo. Ale wobec tego zadaj� sobie pytanie czym mo�emy odmanipulowa� �wiat? Moja odpowied� brzmi-s�owem. Czy manipulacja jest zjawiskiem nowym, oczywi�cie nie, ale metody upowszechnienia s� bardziej nowoczesne, dlatego jej unieszkodliwienie jest o wiele trudniejsze, gdy� dosi�ga niemal wszystkich ludzi, jest jak ju� zauwa�y�em ju� istotnym czynnikiem geopolitycznym, czyli le�y w zainteresowaniu najwi�kszych mocarstw �wiata, bo we�my przyk�adowo operowanie elementem strachu na skal� globaln�. Jakimi s�owy mo�na z tym walczy�? "Nie l�kajcie si�". m�wi� Jan Pawe� II, ale manipulacja rozwija�a si� dalej. Trzeba wierzy�, �e fenomen cz�owieka ma wszelkie zdolno�ci na pokonanie i tego niszcz�cego rodziny i narody zjawiska. Mo�na si� spodziewa� kiedy� raptownego odwr�cenia si� ludzi od wszystkich nadawc�w, kt�rzy �wiadomie, a niekiedy nie�wiadomie pos�uguj� si� manipulacjami.

Ma to �cis�y zwi�zek z efektem "prania m�zg�w", no tylko po ci�g�ym praniu m�zg staje si� na tyle czysty, �e nic na nim nie ma, mo�e ju� nie mie� w�asnej woli, ale te� nie jest zdolny do aktywnego poparcia manipulatora, a nawet mo�e go "pogry��". Czym jest wszechobecna manipulacja, najcz�ciej ma�ym wyrafinowanym fa�szem, albo ma�� prawd� w wielkim k�amstwie, ani jednego ani drugiego w bie��cej relacji nie jeste�my w stanie zauwa�y�. Poezja jako sztuka symbolicznego ducha, s�owa do dowolnej interpretacji na pustyni masowej kultury nie trafia szybko na oaz� zrozumienia, ale sama staje si� oaz�, gdy na dnie populizmu znajdzie si� tez wiara, �ycie i ca�a przysz�o��. Ot� manipulacja ma ten defekt, �e nigdy nie prowadzi do upragnionej przysz�o�ci, jest bez przysz�o�ci, dlatego albo zginie sama, albo daje si� j� pokona�, jak szara�cz�, kt�ra zawsze zd��y zrobi� wiele spustoszenia.

Dlaczego manipulacja lud�mi jest tak bardzo gro�na, przecie� nikt nie musi s�ucha�, ani wierzy� w celowe opinie. Ponadto cz�owiek raz ufa, a raz nie, albo dok�adniej jeden ufa, drugi nie, czyli chcesz to wierz! Te standardy. nie mog� by� stosowane przez architekt�w system�w ustrojowych, bo takie budowle s� nara�one na katastrofy. By� czas kiedy w Polsce m�wiono "socjalizm tak, wypaczenia nie", dzisiaj w ca�ym �wiecie trzeba m�wi� "kapitalizm tak, wynaturzenia nie", jednak oba systemy mo�na ju� spisa� na straty. C� takiego oba systemy wykolei�o, g��wnie w praktyce fa�szywa ekonomia, a co b�dziemy budowa� w zamian, oczywi�cie demokracj�, jak nie poddamy si� autokracji. Dlatego pierwszym krokiem do naprawy tego stanu rzeczy jest demaskowanie manipulacji jako zjawiska antyspo�ecznego. Gdzie le�� g��wne przyczyny pos�ugiwania si� manipulacj�? To efekt unikania odpowiedzialno�ci za b��dy systemowe, cz�sto stworzone dla wielkich korzy�ci w�skiego grona koniunkturalnej "magnaterii".

�eby dokona� rozliczenia koszt�w spo�ecznych tych wynaturze� nie wystarczy wyda� kolejne miliardy, lecz trzeba zbudowa� nowy system oparty na realnej kontroli spo�ecze�stwa demokratycznego. By� mo�e, �e to nigdy nie b�dzie mo�liwe, bo zawsze szybsza b�dzie manipulacja ka�dego typu w�adz, ale spo�ecze�stwo nie mo�e dalej ufa� wybieranym w�adzom, spo�ecze�stwo obok w�adz musi ustanowi� m��w zaufania, kt�rym trzeba da� w�adz� dymisjonowania w imieniu spo�ecze�stwa tych przedstawicieli w�adz, kt�rzy si� nie sprawdzaj�. Zatem chodzi o zr�nicowanie wybor�w do w�adz i do jej kontroli, ale bez szans na manipulacj� tych drugich. Ten spos�b na wy�anianie Komisji Spo�ecznej musi gwarantowa� nie tylko konstytucja, ale �wiatowa organizacja zabezpieczaj�ca interesy og�u ludzko�ci, g��wnie w sferze ekonomiczno-gospodarczej.

W latach wszechobecnej manipulacji ciekawo�� wzbudzaj� poeci, bo te� s� inni, wyra�nie odwa�ni w s�owach, a zas�ony "verticalowej" .propagandy usuwaj� jednym poci�gni�ciem pi�ra otwieraj�c nasz� rzeczywisto�� przed rozm�wc�, kt�ry niespodziewanie poczu� ducha poezji. Protest, obrona i podziw to g��bia poezji, ale ca�a przestrze� to niesamowite bogactwo odczu� i emocjonalnych iskier, uk�u� i pieszczot cia�a, czym posila si� duchowa niemateria, nieistnienie odczuwalne mocniej ni� istnienie, g�os spoza codziennej egzystencji lub te� szept serca, a wszystkie wiem i nie wiem przestaj� by� wa�ne, bo te� nie do ko�ca s� prawdziwe. Czy poezja to okr�g�y horyzont, kt�rego mo�na ogl�da� tylko z daleka, nie da si� Go ogarn��, nie jest to �atwe, bo id�c po jednym brzegu zostaje jeszcze ca�a przestrze�, kt�r� tak�e wype�nia poezja jak "samotne drzewo", ka�dy jest samotny, ma swoj� przestrze� samotno�ci i wtedy czuje poezj�. "Samotne drzewo" ma du�o tej przestrzeni, zbyt du�o na refleksj�, jaki �wiat jest w mediach. W mojej poezji motyw drzewa ma szczeg�ln� rang�, bardzo cz�sto oddaj� mu ho�d, widz�c jego m�dro�� i przysz�o�� w przyrodzie. Przez symbol drzewa chc� dotrze� do bliskiego mi cz�owieka, aby nie manipulowa� swoim szczeg�lnym miejscem w �wiecie, sztuczne �wiat�o rozumu zaciemnia jego naturaln� jasno��. Jednym s�owem wsp�lna walka z manipulacj� jest nasz� przysz�o�ci�.

Witold Zembrowski