Zjawisko, kt�re niekoniecznie jest nowe, ale osadzone obecnie w XXI wieku ma w pewnym stopniu epokowy charakter. Nawet nie czytaj�c artyku�u" media i �wiat" , w kt�rym dotykamy problem�w zwi�zanych z manipulacj� relatywizm obiektywizuje jej wyst�powanie jako czynnika charakterystycznego dla naszych czas�w. Czym jest naszym zdaniem relatywizm dla przyk�adu wojny, pa�stwa, kapita�u i �ycia ludzi : ot� tak wymowne kategorie w XXI wieku trac� cechy pocz�tku, ko�ca, granic, prawdy, bo zafunkcjonowa�a globalizacja, kt�rej te� nikt powstrzyma� nie m�g� i nie chodzi tutaj o jednostronn� tego krytyk�. W tej chwili jeszcze nie znamy wielu konsekwencji powsta�ej kultury relatywizmu opartej na dzia�aniach szybkich i ogromnej sile koncentracji �rodk�w w r�nych dziedzinach na zmiennych obszarach. Bardzo cz�sto u�ywamy wyra�enia , �e nic sta�ego nie ma. W jednym z artyku��w wspomnia�em o wysokim wska�niku rozwod�w ,ojczyzna mo�e by� tam, gdzie si� �yje czy mieszka i to niekoniecznie d�ugo w jednym miejscu, w �yciu te� nie raz zmieniamy zaj�cia , a nawet zawody. Je�eli ju� wykazujemy zainteresowanie �wiatem i kultur� to ch�oniemy wszystko co popadnie bez nale�ytego trudu zachowania dystansu dla ochrony w�asnych pogl�d�w, to�samo�ci, czy �wiadomo�ci. Nie rzadko jest tak, �e tego wcale nie mamy, ale s�usznie obawiano si� globalizacji, kt�ra nas nara�a�a na utrat� tych warto�ci. Kto� powie " co� za co�" lub przywo�a powiedzenie "dobrego i knajpa nie zepsuje" , "a z�ego i ko�ci� nie naprawi". No c� dowod�w na rozkwit relatywizmu jest ca�a gama , a to ,�e klimat si� ociepla czemu jest winien CO2, kryzys nadprodukcji, jako�� �ywno�ci , in�ynieria genetyczna, religie itd.

Czy cz�owiek temu mia�by si� opiera� czy poddawa�, ale kto b�dzie o to pyta�? Autorytetami s� ludzie sukcesu, geniusze nauki, gwiazdy estrady, kt�rych tak�e na ko�cu spotka refleksja o przeznaczeniu czy tajemnicy cz�owieka, ale przecie� nikt tego bez pog��bienia relatywizmu te� nam nie przybli�y. Matnia, widmo, labirynt, dos�ownie" im bardziej w las tym wi�cej drzew", a jednak by� mo�e nawet lepiej nam si� �yje, a wojny , okrucie�stwa s� s�uszne i precyzyjne, krachy finansowe i moralne by�y i b�d� nadal. Takie sobie szczere spojrzenie w oczy z b�yskiem flesza- nic tu po nas , bo inaczej do ko�ca wieku ju� nie b�dzie. Pozytywna strona relatywizmu jest taka , �e niewiadomo czy to dobrze czy �le, czy jeszcze d�ugo, czy nadto kr�tko. Ko� mo�e kiedy� mnie zapyta� czy relatywizm nie r�wna si� implikacjom wieloznaczno�ci w poezji jako �rodka artystycznego? Po pierwsze tak�e m�j warsztat literacki dotyczy XXI wieku, a po drugie relatywizm to jednak sfera materialna, a wieloznaczno�� poetycka to chcia�bym by� zdania, �e to sfera duchowa, przecie� nie pisze wierszy, aby powi�kszy� swoje konto w banku, a jak ka�dego mo�na mnie skusi� na promocje , czy inne obietnice. Tak te� zawsze prze�laduje mnie pytanie dlaczego pisz�, dlaczego zmieni�em zaw�d i zaj�cie, nie pora jeszcze dla mnie na odpowied� , chocia� to pozwala mi zachowywa� pogl�dy, kszta�towa� �wiadomo�� ,jednak to�samo�� indywidualna je�eli jest to tylko mo�e by� u�omna i jako taka mnie nie cieszy.

Wielow�tkowo�� tych zagadnie� mog�aby nam komplikowa� dalsze refleksje, a interesuje nas stosunek tradycyjnych form i warto�ci kulturalnych do nowoczesnej jej poda�y czy te� wymiany wszelkiej kultury w dobie globalizacji i czy rezultatem tego jest wzrost negatywnego relatywizmu. My�l�, �e to wszystko jest weryfikowane przez cele stawiane tym procesom, na pewno dobre jest to co ma s�u�y� ludziom, a z�e to co ich zabija, dlatego nigdy tradycyjna kultura nie poprze usprawiedliwienia wojen, wyzysku i ograniczania praw cz�owieka, dlatego tak trwa�e s� narodowe religie, kt�rych jakiekolwiek kwestionowanie nie ma sensu, a korzystaj�c z praw relatywizmu nale�a�oby je popularyzowa� i od strony kulturowej wyja�nia�, �e powsta�y na tych samych zasadach i napotykaj� te same bariery.

Pokora, tolerancja b�d� umo�liwia�y budowanie duchowej wi�zi ludzi w XXI wieku, a materialny relatywizm, czyli ok�amywanie, manipulowanie, stosowanie przemocy przerwie globalizacyjn� uk�adank� mimo wielu realnych korzy�ci. Og�lnie rzecz bior�c ocena dojrza�o�ci ca�ej ludzko�ci jest te� niemo�liwa, ale ka�dy rok dla prawie 7 mld ludzi to wielki sukces, kt�ry nie by�by mo�liwy bez przewagi dobrego przeznaczenia nad r�nymi arsena�ami �rodk�w zag�ady.

Analizuj�c argumentacj� obserwator�w konfliktu w strefie Gazy mo�na odnie�� wra�enie, �e �wiat pozwala na ludob�jstwo bo nie ma �adnych �rodk�w zaradczych, tak te� by�o w XX wieku, ju� wtedy wojny przekroczy�y wszelkie bariery cz�owiecze�stwa, kt�re sprowadzaj� si� do jednego wniosku, musi kiedy� nadej�� taki wiek, w kt�rym nie b�dzie dopuszczalny rozkaz strzelania, dzia�ania bez rozkazu by�yby pojedynczymi incydentami. Si�a kultury mo�e to osi�gn��, ale wymaga to skoncentrowanego duchowego wysi�ku niemal ca�ej ludzko�ci. Mnie szeroko rozumiany relatywizm pozwala w to wierzy�, co te� wyra�am w swoich utworach (wiersze).